عرفان و ماورا الطبیعه

توبه(بازگشت) آیت الله سید علی قاضی

4 ژوئن 2021

اخیرا مستندی با نام « آن مَردِ بسیار» که پیرامون شخصیت آیت الله بهجت، ساخته شده است به نمایش درآمد. این مستند تنها یک راوی دارد و آن هم فرزند مرحوم آیت الله بهجت، یعنی حجت الاسلام علی بهجت می باشد و این تک روایت گری از جهات مختلفی ارزنده می باشد که یک نمونه آن را می توان به عدم ورود توهمات، دروغ ها و شایعات از سوی سایرین به این مستند، در نظر گرفت؛ چراکه در برخی مستندها افرادی به عنوان راوی بر روی صندلی می نشینند که تنها سخن شنیده شده از دیگران را نقل می کنند و با حال و هوای آن سخن و گوینده آن آشنا نمی باشند و لذا در نوع بیان آن داستان ها به طریقی عمل می کنند که محتوای آن سخن نیز تغییر می یابد اما این کاستی ها را در این مستند مشاهده نمی کنیم و سخن را مستقیم از خود شخص یا از شنونده و راویبی واسطه مشاهده می کنیم.

نکته ای که در این مستند وجود دارد[ البته در برخی کتب به بخشی از آن اشاره شده] این است که به صورت کامل، به یکی از فرمایشات آیت الله قاضی پرداخته.

مرحوم آیت الله قاضی سابقا و در سال های دور، معتقد به ضرورت وجود استاد طریقت و اخلاق بجهت نیل به مقامات عالیه عرفانی داشته است و این سخن، دست آویز و بهانه ای برای ترویج مرید و مراد بازی، استاد و شاگردی و امثال آن در میان بسیاری از روحانیون که خود را به طریقت آیت الله قاضی منسوب می کنند شده است اما با این نقلی که در ادامه خواهد آمد، اولا توبه آیت الله قاضی از این بینش و روش بدست می آید و ثانیا پنبه ی افرادی که تا کنون از این کلام، به دنبال سوء استفاده و جمع آوری مرید بوده اند(علی الخصوص در مشهد و قم) زده می شود چراکه مِحور و قِوام اصلی این فرقه، تاکید بر وجود استاد می باشد.

    بر این اساس لازم دیدم که به این نکته بپردازم و بیان نمایم که اگر این توبه و بازگشت را در نظر داشته باشیم، خط و روش سالیان پایانی عمر آیت الله قاضی از آنچه که برخی شاگردان و سوء استفاده کننده ها بیان می کنند( و در برخی کتب به آنها اشاره کرده اند) را می بایست کاملا جدا نمود.

در ذیل، سه بار این مطلب نقل شده است که در کنار هم و جمع میان ایشان، توبه آیت الله قاضی از فرمایش سابقشان، محقق می شود:

۱٫ حجت الاسلام علی بهجت:

حضرت آقای قاضی می فرمودند: انسان اگر به استاد رسید،نصف راه را رفته.[فرد] استاد باید داشته باشد. بدون استاد مشکله، نمیشه رسید.آقا[ آیت الله بهجت] میفرمود: اواخر، استاد فرمودند یک جمله ای را که قدیمی ها نبودند جدیدی ها آمده بودند. جمله ای را فرمودند که با تمام جملات قبلش فرق داشت. فرمودند اگر کسی نمازهارا سر وقت بخواند با  ترک معصیت؛ اگر به بالاترین مقام ممکن برای عبد نرسد مرا نفرین کند.

۲٫ در بخشی از این مستند، فیلمی از آیت الله بهجت به نمایش در می آید که فرمودند:

 بعضی اساتید اخلاق در نجف می گفتند: من ضامنم؛ کسی که این نمازهای پنجگانه را در اول وقت بخواند به مقامات عالیه می رسد. خیلی کلام بزرگی ایشان گفت.اگر در اول وقت خواند و بازهم نرسید به مقامات عالیه، من را لعن بکند. خیلی عجیبه ها !

۳٫ در ادامه فیلمی دیگر از گفت و گوی شخصی با آیت الله بهجت، به نمایش درآمده است که باز راه بهانه گیری و توجیه گری این سخن را بر همگان می بندد که نگویند مراد آقای قاضی، نماز با حضور قلب بوده و ما برای رسیدن به آن مقام و حضور قلب نیازمند به استاد می باشیم:

پرسشگر: اینکه حضرت آقای قاضی می فرمودند: هرکس نماز اول وقت بخواند به مقام میرسد، آیا نماز با حضور قلب، مراد ایشان بوده یا نه؟

آیت الله بهجت: نه اگر نماز با حضور قلب[مرادشان بوده] آن وقت سوال می کنند که چگونه نماز[ با حضور قلب] را بخواند؟! به چه سببی بخواند نماز کامل را؟ اینکه چیزی به دست نداد که. وقتی چیزی به دستمی دهد که بگوید مطلق نماز؛ مطلق نماز را کسی مقید باشد در اول وقت[ بخواند]، به نماز عالی می رسد. می رسد خودش تکوینا. شیئا فشیئا. روز به روز می رود بالاتر.

سینا صابری